در آستانه برگزاری جشن مستقل فیلم کوتاه، برای برگزار شدن هرچه بهتر جشن و استفاده از تجربیات ادوار گذشته جشن مستقل فیلم کوتاه،با نیما عباسپور، یکی از دبیران دوره های گذشته جشن گفتگو کردیم.
نیما عباسپور که از سال ۱۳۸۳ به عضویت انجمن فیلم کوتاه ایران درآمده است،عضو هیئت موسس آکادمی داوری فیلم کوتاه بوده و در سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ نیز دبیر آکادمی و مدیر هماهنگی جشن مستقل فیلم کوتاه در جشن سینمای ایران بوده است. همچنین ایشان برای دو دوره متوالی در سالهای ( ۱۳۹۲- ۱۳۸۹) و ( ۱۳۹۴- ۱۳۹۲) عضو هیات مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران بوده است.این کارگردان در دوره ( ۱۳۸۹- ۱۳۸۷) در انجمن فیلم کوتاه به عنوان بازرس حضور داشته است و نیز در دوره ( ۱۳۸۷- ۱۳۸۶) بازرس علی البدل این انجمن بوده است.
نويدصولتى-١٣٩٦/٤/٢١
سال گذشته داورهای مهمان را بر چه اساسی انتخاب کردید؟ به هر حال حوزه فیلم کوتاه کاملا تخصصی است، آیا معتقد هستید که حضور داورهای مهمان از حوزه های مختلف هم در آکادمی لازم است یا با توجه به سابقه دبیری سال گذشته تان الان بهتر می دانید که داورهای مهمان هم از بدنه سینما باشند؟
-داوران مهمان هر سال با مشورت هيات مديره انتخاب ميشوند. البته سه دوره اول آكادمى با مشورت هيات موسس آن كه متشكل از من، نقى نعمتى، شهرام مكرى، سعيد پوراسماعيلى، آرش رصافى، اميرعلى اعلايى و مجيد برزگر بود انتخاب و دعوت مى شدند. هيات موسس از ابتدا نظر و هدفش اين بود كه افرادى فعال در حوزه هاى ديگرى غير از فيلم كوتاه را انتخاب و دعوت كند تا آنها نيز با فيلم كوتاه آشنا شوند. مثلا برايمان هيجان انگيز بود كه ببينيم يك مجسمه ساز، يك شاعر يا يك نقاش يا حتى آدمهاى حرفه اى سينما چه برخوردى با فيلم كوتاه دارند و چه تاثيرى ميگيرند. به هر حال با توجه به تجربه ام به عنوان كسى كه دو دوره مدير جشن و دبير آكادمى بوده وهمين طور عضو هيات موسس آن ،بايد بگويم كه داوران مهمان نهايتا يك سوم داوران جشن هستند و رايشان چندان تاثيرى ندارد در نتيجه الزامى هم نيست كه تخصصى در زمينه سينما يا فيلم كوتاه داشته باشند. مهم اين است كه آدمهاى برجسته اى در فرهنگ و هنر كشور باشند و ما زمينه آشنايى آنها را با فيلم كوتاه فراهم كنيم.
امسال، چند گروه در چند زمان مختلف فیلمها را بازبینی کرده و در نهایت فیلمهای بخش مسابقه را انتخاب می کنند. در صورتیکه سال گذشته در چند روز پیاپی توسط یک گروه بازبینی فیلمها انتخاب شده بودند. به نظر شما کدام روش درست تر است و اصولا در جشنواره های الف دنیا روند بازبینی و انتخاب آثار چگونه است؟
-درباره روش امسال بايد دبير جشن پاسخ بدهد ولى در گذشته به خاطر تعداد زياد فيلم دو گروه هفت الى هشت نفره فيلمها را ميديد. يعنى هر گروه نيمى از فيلمها را ميديد و مثلا صد فيلم را انتخاب ميكرد تا گروه ديگر ببيند و در نهايت در جلسه جمع بندى از ميان دويست فيلمى كه مشترك ديده بودند فيلمهاى جشن انتخاب مى شد. در دنيا بستگى به جشنواره دارد، بعضى ها مشاور انتخاب فيلم دارند و بعضى ها هيات انتخاب دو سه نفره كه در نهايت هم مسئوليت انتخابها با شخص دبير است. در جشنى مثل اسكار كه الگوى جشن سينماى ايران نيز هست تعدادى جشنواره خاص را ملاك قرار ميدهند و فيلمهايى كه در آنها حضور يا جايزه گرفته اند را به آكادمى معرفى مى كنند.
مهمترین چالش آکادمی در سالهای گذشته نحوه امتیازدهی بوده است، بطوریکه بعضی از فیلمهای معمولی توانسته بودند در بعضی از رشته ها از مجموع امتیاز خوبی برخوردار شوند و حتی بین نامزدها و یا برگزیدگان جشن باشند. آکادمی در سال پیش رو چه راهکاری برای برطرف کردن این مساله دارد؟
-از دوره هاى قبل شخصا هميشه معتقد بودم كه درست ترين شكل داورى در آكادمى فيلم كوتاه اين است كه در دو مرحله برگزار شود يعنى وقتى آرا شمارش شد و نامزدهاى هر بخش مشخص شدند مجددا داوران دعوت شوند و از بين پنج نامزد، منتخب خود را انتخاب كنند. در اين روش قطعا خيلى از نتايج تغيير ميكند چون آدمها از بين پنج نامزد بايد دست به انتخاب بزنند نه از بين چهل يا پنجاه فيلم. خوشبختانه ظاهرا قرار است امسال داورى در دو مرحله بدين شكل برگزار شود كه قطعا نتايج،منصفانه تر خواهد بود. ما در دوره هاى قبل فيلمهايى داشتيم كه راى يك سوم داوران را داشتند ولى به خاطر پراكندگى آرا فيلم برگزيده مى شدند و خيلى از داوران هم به حق اعتراض داشتند يا شگفت زده مى شدند. خوشبختانه امسال اين اتفاق قاعدتا نبايد بيافتد.
چرا آکادمی هر سال یک تعداد فیلم مشخص را نمی گیرد؟ چون تعداد فیلمها در هر سال متفاوت است و بعضاً در یک سال خیلی زیاد بوده است و طبیعتا باعث خستگی داورها هم شده است. در صورتیکه جشنواره های بزرگ دنیا هر سال تعداد بسیار محدودی مثلا فقط ٨ فیلم را برای بخش رقابتی خود انتخاب می کنند!
-براى اينكه ما جشنواره برگزار نميكنيم، جشن برگزار ميكنيم. در نتيجه مسئله نمايش فيلم براى عموم و محدوديت سانس نمايش نداريم. اگر تعداد فيلمهاى خوب زياد است چرا بايد اين فرصت را ازشان گرفت؟ جشن بايد پربار باشد. در ضمن عدد چهل فيلم تقريبا ثابت بوده.اگر بيشتر شده به تشخيص هيات انتخاب بوده.به طور مثال هيات مديره يا هيات موسس آكادمى تعيين ميكنند حداقل چهل فيلم و حداكثر پنجاه يا شصت فيلم در جشن انتخاب شوند چيزى كه براى آنها مهم است رعايت همان حداقل فيلم يعنى عدد چهل است.اينكه بيشتر شود را هيات انتخاب با نظارت دبير تعيين ميكنند. تنها يك سال هفتاد و هفت فيلم داشتيم كه جشن پس از تعطيلى سه ساله خانه سينما و بازگشايى آن قرار بود با حضور فيلمهاى اين سه سال برگزار شود كه طبيعتا و منطقا نميشد عدد حداقل چهل فيلم را رعايت كرد. آن سال تصميم گرفته شد كه حداقل هفتاد فيلم در جشن باشد كه تصميم درستى بود و با تصميم اعضاى انتخاب به هفتاد و هفت فيلم رسيديم.
چرا امسال بخش “تجربی” تبدیل به “فیلم با نگاه تجربی” شده است؟ و آیا به نظر شما زمان دیدن آثار تجربی در آخرین سانس داوری ها، زمان درستی است؟
-ظاهرا اين تصميم گرفته شده كه ديگر فيلمهاى داستانى و تجربى را تفكيك نكنند و بحث بر سر اين كه فيلمى داستانى يا تجربى است ديگر پيش نيايد چون هميشه سر اين موضوع اختلاف هست. اين كه آخرين سانس در گذشته براى نمايش آثار تجربى انتخاب ميشد تصميم درستى بود چون قرار بود از لحاظ كارگردانى در مقايسه با هم رقابت كنند و منطقا نميشد ميان ديگر فيلمها به نمايش دربيايند و فراموش شوند.
تکلیف افرادی که هم در گروه بازبینی هستند و هم در گروه آکادمی چیست؟ چون خیلی از این افراد فیلمها را موقع بازبینی دیده اند و ممکن است موقع آکادمی وسط سانس برای استراحت سالن را ترک کنند و طبیعتا هم کسی نمی تواند آنها را به زور داخل سالن نگه دارد! آیا این افراد مکلفند که دوباره فیلمها را کامل ببینند و حضور و غیاب آنها هم دقیق چک می شود؟ مثلا با آغاز سانس درِ سالن بسته شده و در صورت خارج شدن برای آن سانس غیبت بخورند؟
-تكليف اين افراد مشخص است.طبيعتا كسى انتظار ندارد و اجبارشان نميكند دوباره فيلمها را ببينند. مهم اين است كه در ابتداى هر سانس داورى حضور داشته باشند تا غيبت نخورند. اگر فيلمها را دوباره ببينند كه چه بهتر قطعا در داوريشان ميتواند تاثير داشته باشد ولى اگر نبينند هم اجبارى وجود ندارد، بچه كه نيستندكه بخواهيم به زور متوسل بشويم.
بعضی از افرادی که سال گذشته اسامی شان به عنوان داور آکادمی اعلام شده بود در جلسات داوری حضور نداشته اند. اگر غیبت این افراد غیرموجه بوده است آیا آکادمی امسال هم دوباره از آنها دعوت می کند؟ اصولا کسی پیگیری می کند که چرا آنها اعلام آمادگی کرده اند ولی در داوری حاضر نشده اند؟ و آیا دبیر، این کار را پیگیری می کند که اگر مثلا یک داور در ٢ دوره غیبت متوالی داشت از لیست داوری کنار گذاشته شود؟
-طبق آيين نامه آكادمى بعد از دو دوره بايد كنار گذاشته شود ولى امسال آيين نامه جشن اصلاح شده و بايد ببينيم هيات مديره براى آكادمى چه تصميمى گرفته. به هر حال اين تصميم هيات مديره و دبير جشن است.
آیا ایسفا به برگزیدگان خود به غیر از تندیس یا دیپلم افتخار، هدیه نقدی هم می دهد؟ و آیا اعضای هیات انتخاب و داوری و یا به عنوان مثال خود شما به عنوان دبیر حق الزحمه و دستمزدی دریافت می کنید یا تمام فعالیتها فقط در جهت کار صنفی است؟
-هيچ هديه نقدى اى وجود ندارد. هيچكس هم وجهى دريافت نميكند. بايد يك چيزى هم از جيب خرج كرد! به هر حال كار صنفى است. تنها در صورت امكان هديه اى مثل كتاب يا كيف به داوران مهمان داده ميشود يا اگر بودجه جشن امكان بدهد براى داوران آكادمى هم هديه گرفته ميشود. كارى كه سال گذشته من انجام دادم. سه سال پيش كه مدير جشن بودم و قرار بود بودجه جشن را به صندوق بيكارى هنرمندان اهدا كنيم توانستم تعدادى كتاب نفيس از انتشارات كتاب نيك و جيحون براى داوران مهمان رايگان بگيرم و هديه بدهيم. براى داوران آكادمى هم بن تخفيف همان انتشارات و كتابفروشى چتر را گرفتم. به هر حال شخصى كه دبير ميشود بايد از همه امكانات و روابط شخصى خودش براى جشن استفاده كند.
حدوداً هزینه پذیرایی گروه بازبینی و داوری و برگزاری جشن در سال گذشته چقدر بوده است و آیا این بودجه از طریق حق عضویت اعضا و کمک مالی خانه سینما فراهم می شود؟ چون که به هر حال مثلا فقط ٣ روز ناهار و شام حدود ٦٠ نفر داور آکادمی مبلغ کمی نیست!
-هزينه جشن را خانه سينما به انجمن فيلم كوتاه ميدهد و ربطى به هزينه هاى جارى انجمن و درآمدهايى چون حق عضويت اعضا ندارد. معمولا چيزى بين ده الى بيست ميليون تومان هزينه ميشود. ولى همان طور كه اشاره كردم، ما جشن سه سال پيش كه دبيرش بودم را پس از بازگشايى خانه سينما بدون بودجه برگزار كرديم.
سوال آخر اینکه به نظر شما آکادمی در ادامه راه خود باید به چه تغییرات مهمی دست بزند تا اعتبارش برای اهالی فیلم کوتاه دوچندان شود؟
-نيازى به تغيير عجيب و غريبى ندارد. همين كه اعضايش درست و منصفانه قضاوت كنند و شيطنت نكنند كافى است. طبيعى است كه با مرور زمان آدمها پخته ميشوند و اين اتفاق مى افتد. با گذشت زمان اعضا تغيير خواهند كرد و به طور مثال كسانى كه حضور ندارند يا بى توجه هستند جاى خود را به افراد جديد و باذوق خواهند داد. اگر جشن مستقل فيلم كوتاه حفظ شود آكادمى و نحوه داورى اعضاى آن نيز قطعا بهتر خواهد شد. آينده از آن ماست! البته شايد….