در آستانه برگزاری جشن مستقل فیلم کوتاه، برای برگزار شدن هرچه بهتر جشن و استفاده از تجربیات ادوار گذشته جشن مستقل فیلم کوتاه،با نیما عباسپور، یکی از دبیران دوره های گذشته جشن گفتگو کردیم.
نیما عباسپور که از سال ۱۳۸۳ به عضویت انجمن فیلم کوتاه ایران درآمده است،عضو هیئت موسس آکادمی داوری فیلم کوتاه بوده و در سالهای ۱۳۹۳ و ۱۳۹۵ نیز دبیر آکادمی و مدیر هماهنگی جشن مستقل فیلم کوتاه در جشن سینمای ایران بوده است. همچنین ایشان برای دو دوره متوالی در سالهای ( ۱۳۹۲- ۱۳۸۹) و ( ۱۳۹۴- ۱۳۹۲) عضو هیات مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران بوده است.این کارگردان در دوره ( ۱۳۸۹- ۱۳۸۷) در انجمن فیلم کوتاه به عنوان بازرس حضور داشته است و نیز در دوره ( ۱۳۸۷- ۱۳۸۶) بازرس علی البدل این انجمن بوده است.
نویدصولتى-١٣٩۶/۴/٢١
سال گذشته داورهای مهمان را بر چه اساسی انتخاب کردید؟ به هر حال حوزه فیلم کوتاه کاملا تخصصی است، آیا معتقد هستید که حضور داورهای مهمان از حوزه های مختلف هم در آکادمی لازم است یا با توجه به سابقه دبیری سال گذشته تان الان بهتر می دانید که داورهای مهمان هم از بدنه سینما باشند؟
-داوران مهمان هر سال با مشورت هیات مدیره انتخاب میشوند. البته سه دوره اول آکادمى با مشورت هیات موسس آن که متشکل از من، نقى نعمتى، شهرام مکرى، سعید پوراسماعیلى، آرش رصافى، امیرعلى اعلایى و مجید برزگر بود انتخاب و دعوت مى شدند. هیات موسس از ابتدا نظر و هدفش این بود که افرادى فعال در حوزه هاى دیگرى غیر از فیلم کوتاه را انتخاب و دعوت کند تا آنها نیز با فیلم کوتاه آشنا شوند. مثلا برایمان هیجان انگیز بود که ببینیم یک مجسمه ساز، یک شاعر یا یک نقاش یا حتى آدمهاى حرفه اى سینما چه برخوردى با فیلم کوتاه دارند و چه تاثیرى میگیرند. به هر حال با توجه به تجربه ام به عنوان کسى که دو دوره مدیر جشن و دبیر آکادمى بوده وهمین طور عضو هیات موسس آن ،باید بگویم که داوران مهمان نهایتا یک سوم داوران جشن هستند و رایشان چندان تاثیرى ندارد در نتیجه الزامى هم نیست که تخصصى در زمینه سینما یا فیلم کوتاه داشته باشند. مهم این است که آدمهاى برجسته اى در فرهنگ و هنر کشور باشند و ما زمینه آشنایى آنها را با فیلم کوتاه فراهم کنیم.
امسال، چند گروه در چند زمان مختلف فیلمها را بازبینی کرده و در نهایت فیلمهای بخش مسابقه را انتخاب می کنند. در صورتیکه سال گذشته در چند روز پیاپی توسط یک گروه بازبینی فیلمها انتخاب شده بودند. به نظر شما کدام روش درست تر است و اصولا در جشنواره های الف دنیا روند بازبینی و انتخاب آثار چگونه است؟
-درباره روش امسال باید دبیر جشن پاسخ بدهد ولى در گذشته به خاطر تعداد زیاد فیلم دو گروه هفت الى هشت نفره فیلمها را میدید. یعنى هر گروه نیمى از فیلمها را میدید و مثلا صد فیلم را انتخاب میکرد تا گروه دیگر ببیند و در نهایت در جلسه جمع بندى از میان دویست فیلمى که مشترک دیده بودند فیلمهاى جشن انتخاب مى شد. در دنیا بستگى به جشنواره دارد، بعضى ها مشاور انتخاب فیلم دارند و بعضى ها هیات انتخاب دو سه نفره که در نهایت هم مسئولیت انتخابها با شخص دبیر است. در جشنى مثل اسکار که الگوى جشن سینماى ایران نیز هست تعدادى جشنواره خاص را ملاک قرار میدهند و فیلمهایى که در آنها حضور یا جایزه گرفته اند را به آکادمى معرفى مى کنند.
مهمترین چالش آکادمی در سالهای گذشته نحوه امتیازدهی بوده است، بطوریکه بعضی از فیلمهای معمولی توانسته بودند در بعضی از رشته ها از مجموع امتیاز خوبی برخوردار شوند و حتی بین نامزدها و یا برگزیدگان جشن باشند. آکادمی در سال پیش رو چه راهکاری برای برطرف کردن این مساله دارد؟
-از دوره هاى قبل شخصا همیشه معتقد بودم که درست ترین شکل داورى در آکادمى فیلم کوتاه این است که در دو مرحله برگزار شود یعنى وقتى آرا شمارش شد و نامزدهاى هر بخش مشخص شدند مجددا داوران دعوت شوند و از بین پنج نامزد، منتخب خود را انتخاب کنند. در این روش قطعا خیلى از نتایج تغییر میکند چون آدمها از بین پنج نامزد باید دست به انتخاب بزنند نه از بین چهل یا پنجاه فیلم. خوشبختانه ظاهرا قرار است امسال داورى در دو مرحله بدین شکل برگزار شود که قطعا نتایج،منصفانه تر خواهد بود. ما در دوره هاى قبل فیلمهایى داشتیم که راى یک سوم داوران را داشتند ولى به خاطر پراکندگى آرا فیلم برگزیده مى شدند و خیلى از داوران هم به حق اعتراض داشتند یا شگفت زده مى شدند. خوشبختانه امسال این اتفاق قاعدتا نباید بیافتد.
چرا آکادمی هر سال یک تعداد فیلم مشخص را نمی گیرد؟ چون تعداد فیلمها در هر سال متفاوت است و بعضاً در یک سال خیلی زیاد بوده است و طبیعتا باعث خستگی داورها هم شده است. در صورتیکه جشنواره های بزرگ دنیا هر سال تعداد بسیار محدودی مثلا فقط ٨ فیلم را برای بخش رقابتی خود انتخاب می کنند!
-براى اینکه ما جشنواره برگزار نمیکنیم، جشن برگزار میکنیم. در نتیجه مسئله نمایش فیلم براى عموم و محدودیت سانس نمایش نداریم. اگر تعداد فیلمهاى خوب زیاد است چرا باید این فرصت را ازشان گرفت؟ جشن باید پربار باشد. در ضمن عدد چهل فیلم تقریبا ثابت بوده.اگر بیشتر شده به تشخیص هیات انتخاب بوده.به طور مثال هیات مدیره یا هیات موسس آکادمى تعیین میکنند حداقل چهل فیلم و حداکثر پنجاه یا شصت فیلم در جشن انتخاب شوند چیزى که براى آنها مهم است رعایت همان حداقل فیلم یعنى عدد چهل است.اینکه بیشتر شود را هیات انتخاب با نظارت دبیر تعیین میکنند. تنها یک سال هفتاد و هفت فیلم داشتیم که جشن پس از تعطیلى سه ساله خانه سینما و بازگشایى آن قرار بود با حضور فیلمهاى این سه سال برگزار شود که طبیعتا و منطقا نمیشد عدد حداقل چهل فیلم را رعایت کرد. آن سال تصمیم گرفته شد که حداقل هفتاد فیلم در جشن باشد که تصمیم درستى بود و با تصمیم اعضاى انتخاب به هفتاد و هفت فیلم رسیدیم.
چرا امسال بخش “تجربی” تبدیل به “فیلم با نگاه تجربی” شده است؟ و آیا به نظر شما زمان دیدن آثار تجربی در آخرین سانس داوری ها، زمان درستی است؟
-ظاهرا این تصمیم گرفته شده که دیگر فیلمهاى داستانى و تجربى را تفکیک نکنند و بحث بر سر این که فیلمى داستانى یا تجربى است دیگر پیش نیاید چون همیشه سر این موضوع اختلاف هست. این که آخرین سانس در گذشته براى نمایش آثار تجربى انتخاب میشد تصمیم درستى بود چون قرار بود از لحاظ کارگردانى در مقایسه با هم رقابت کنند و منطقا نمیشد میان دیگر فیلمها به نمایش دربیایند و فراموش شوند.
تکلیف افرادی که هم در گروه بازبینی هستند و هم در گروه آکادمی چیست؟ چون خیلی از این افراد فیلمها را موقع بازبینی دیده اند و ممکن است موقع آکادمی وسط سانس برای استراحت سالن را ترک کنند و طبیعتا هم کسی نمی تواند آنها را به زور داخل سالن نگه دارد! آیا این افراد مکلفند که دوباره فیلمها را کامل ببینند و حضور و غیاب آنها هم دقیق چک می شود؟ مثلا با آغاز سانس درِ سالن بسته شده و در صورت خارج شدن برای آن سانس غیبت بخورند؟
-تکلیف این افراد مشخص است.طبیعتا کسى انتظار ندارد و اجبارشان نمیکند دوباره فیلمها را ببینند. مهم این است که در ابتداى هر سانس داورى حضور داشته باشند تا غیبت نخورند. اگر فیلمها را دوباره ببینند که چه بهتر قطعا در داوریشان میتواند تاثیر داشته باشد ولى اگر نبینند هم اجبارى وجود ندارد، بچه که نیستندکه بخواهیم به زور متوسل بشویم.
بعضی از افرادی که سال گذشته اسامی شان به عنوان داور آکادمی اعلام شده بود در جلسات داوری حضور نداشته اند. اگر غیبت این افراد غیرموجه بوده است آیا آکادمی امسال هم دوباره از آنها دعوت می کند؟ اصولا کسی پیگیری می کند که چرا آنها اعلام آمادگی کرده اند ولی در داوری حاضر نشده اند؟ و آیا دبیر، این کار را پیگیری می کند که اگر مثلا یک داور در ٢ دوره غیبت متوالی داشت از لیست داوری کنار گذاشته شود؟
-طبق آیین نامه آکادمى بعد از دو دوره باید کنار گذاشته شود ولى امسال آیین نامه جشن اصلاح شده و باید ببینیم هیات مدیره براى آکادمى چه تصمیمى گرفته. به هر حال این تصمیم هیات مدیره و دبیر جشن است.
آیا ایسفا به برگزیدگان خود به غیر از تندیس یا دیپلم افتخار، هدیه نقدی هم می دهد؟ و آیا اعضای هیات انتخاب و داوری و یا به عنوان مثال خود شما به عنوان دبیر حق الزحمه و دستمزدی دریافت می کنید یا تمام فعالیتها فقط در جهت کار صنفی است؟
-هیچ هدیه نقدى اى وجود ندارد. هیچکس هم وجهى دریافت نمیکند. باید یک چیزى هم از جیب خرج کرد! به هر حال کار صنفى است. تنها در صورت امکان هدیه اى مثل کتاب یا کیف به داوران مهمان داده میشود یا اگر بودجه جشن امکان بدهد براى داوران آکادمى هم هدیه گرفته میشود. کارى که سال گذشته من انجام دادم. سه سال پیش که مدیر جشن بودم و قرار بود بودجه جشن را به صندوق بیکارى هنرمندان اهدا کنیم توانستم تعدادى کتاب نفیس از انتشارات کتاب نیک و جیحون براى داوران مهمان رایگان بگیرم و هدیه بدهیم. براى داوران آکادمى هم بن تخفیف همان انتشارات و کتابفروشى چتر را گرفتم. به هر حال شخصى که دبیر میشود باید از همه امکانات و روابط شخصى خودش براى جشن استفاده کند.
حدوداً هزینه پذیرایی گروه بازبینی و داوری و برگزاری جشن در سال گذشته چقدر بوده است و آیا این بودجه از طریق حق عضویت اعضا و کمک مالی خانه سینما فراهم می شود؟ چون که به هر حال مثلا فقط ٣ روز ناهار و شام حدود ۶٠ نفر داور آکادمی مبلغ کمی نیست!
-هزینه جشن را خانه سینما به انجمن فیلم کوتاه میدهد و ربطى به هزینه هاى جارى انجمن و درآمدهایى چون حق عضویت اعضا ندارد. معمولا چیزى بین ده الى بیست میلیون تومان هزینه میشود. ولى همان طور که اشاره کردم، ما جشن سه سال پیش که دبیرش بودم را پس از بازگشایى خانه سینما بدون بودجه برگزار کردیم.
سوال آخر اینکه به نظر شما آکادمی در ادامه راه خود باید به چه تغییرات مهمی دست بزند تا اعتبارش برای اهالی فیلم کوتاه دوچندان شود؟
-نیازى به تغییر عجیب و غریبى ندارد. همین که اعضایش درست و منصفانه قضاوت کنند و شیطنت نکنند کافى است. طبیعى است که با مرور زمان آدمها پخته میشوند و این اتفاق مى افتد. با گذشت زمان اعضا تغییر خواهند کرد و به طور مثال کسانى که حضور ندارند یا بى توجه هستند جاى خود را به افراد جدید و باذوق خواهند داد. اگر جشن مستقل فیلم کوتاه حفظ شود آکادمى و نحوه داورى اعضاى آن نیز قطعا بهتر خواهد شد. آینده از آن ماست! البته شاید….
