بدون ریسک به هیچ گنجی دست نمی‌یابید!

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”right” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]

گفت‌وگو با «مایکل پیلز»، فیلم‌ساز و رییس خانه‌ی هنرمندان وین

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”left” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=””][vc_column width=”1/1″][vc_empty_space height=”20px” background_image=”” image_repeat=”no-repeat”][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”left” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=””][vc_column width=”1/1″][vc_single_image alignment=”center” border_color=”grey” img_link_large=”” img_link_target=”_self” img_size=”499 × ۴۵۰″ image=”20591″][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”left” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=”” el_id=””][vc_column width=”1/1″][vc_empty_space height=”20px” background_image=”” image_repeat=”no-repeat”][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”right” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=””][vc_column width=”1/6″][vc_column_text]
[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″][vc_column_text]

هنروتجربه: ماهنامه شماره بیست و هشتم هنر وتجربه گفت‌وگویی با مایکل پیلز، مدیر خانه هنرمندان و فیلم‌ساز صاحب‌سبک و تجربه‌گرای اتریش منتشر کرده‌است.پیلز فروردین ماه که در ایران بود، دیداری هم از گروه هنروتجربه داشت و با امیرحسین علم‌الهدی به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداخت. فرازهایی از صحبت‌های مایکل پیلز را در گفت‌وگو با الهه گودرزی و آرزو قربان‌پور را در زیر می‌خوانید.

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”1/6″][vc_column_text]
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”left” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=”” el_id=””][vc_column width=”1/1″][vc_empty_space height=”20px” background_image=”” image_repeat=”no-repeat”][/vc_column][/vc_row][vc_row row_type=”row” use_row_as_full_screen_section=”no” type=”full_width” header_style=”” parallax_content_width=”in_grid” anchor=”” in_content_menu=”” content_menu_title=”” content_menu_icon=”” angled_section=”no” angled_section_position=”both” angled_section_direction=”from_left_to_right” text_align=”right” video=”” video_overlay=”” video_overlay_image=”” video_webm=”” video_mp4=”” video_ogv=”” video_image=”” background_image=”” background_image_as_pattern=”without_pattern” section_height=”” parallax_speed=”” background_color=”” border_color=”” row_negative_margin=”” side_padding=”” parallax_side_padding=”” padding_top=”” padding_bottom=”” color=”” hover_color=”” more_button_label=”” less_button_label=”” button_position=”” css_animation=”” transition_delay=””][vc_column width=”1/1″][vc_column_text]

*در دهه ۳۰ یعنی زمانی که تولیدات فیلم در اتریش بار دیگر به زندگی برگشت، بیشتر تمرکز فیلم‌ها، به‌خصوص فیلم‌های خوب آن دوره، روی مشکلات اجتماعی بود. آن زمان چنین موضوعاتی در اتریش اهمیت داشتند. به دلایل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بعد از جنگ جهانی اول و هم‌چنین برای یافتن هویت، فیلم‌سازان سراغ چنین موضوعاتی می‌رفتند. این بُعد اصلی قضیه بود؛ این‌که هویت خود را در مقابل تاثیر عظیم آلمان از نظر فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بیابند. پیدا کردن هویت اتریش یک جنگ بود، چراکه هم‌چنان کسانی بودند که تصور می‌کردند بدون ارتباط و کمک آلمان ما نمی‌توانیم جان سالم به در ببریم. نبرد بازیابی هویت اتریشی در سینما هم جریان داشت و بر اساس اطلاعات و از دید من به دلیل این‌که در وین سطح آگاهی پایین‌تری وجود داشت و مردم علاقه کمتری به سینما نشان می‌دادند، هنرمندان تمرکزشان را کمتر روی سینما می‌گذاشتند. هنر‌ها بیشتر سنتی بودند، مانند نقاشی و گرافیک و مجسمه‌سازی. فیلم چندان مورد توجه نبود، چراکه هنر بسیار گران‌قیمتی محسوب می‌شد و پولی در میان نبود. کسانی که مانند فریتز لنگ(Fritz Lang) واقعا می‌خواستند در حوزه فیلم موفق باشند، سریع به برلین رفتند و بعد هم به‌خاطر نازی‌ها سریع از برلین به آمریکا رفتند. در ادامه به‌خاطر ایدئولوژی و تبلیغات فاشیسم، آن‌ها در وین استودیوهای دومی ساختند. درحالی‌که استودیوی معروف یوفا (Ufa) را در برلین داشتند. آن‌ها استودیو‌ها را در وین برای کمدین‌ها در نظر گرفتند. سیاست آن‌ها در برلین ساخت فیلم‌های جدی بود، درحالی‌که سیاستشان در وین این بود که فیلم‌های کمدی و سطحی و اساسا سرگرمی بسازند. سرگرمی هدف اصلی استودیوهای بزرگ بود. بعدها استودیوی تولید فیلم در وین بود که روی هنرمندان اتریش تاثیر گذاشت تا به آن‌ها القا کند چه نوع فیلمی باید ساخته شود. فیلم‌هایی از قبیل فیلم‌های سرگرمی سطحی یا سیاسی مربوط به نازی‌ها. این جریان فیلم‌های سرگرمی سطحی با فیلم‌های میهنی (Heimatfilm) ادامه یافت و به موضوعات اجتماعی برای مردم عادی پرداخت. پس سیاست استودیو‌های نازی‌ها در اتریش این بود که فیلم‌های تبلیغاتی و سرگرم‌کننده‌ سطحی به مردم بخورانند تا مردم دیگر به سیاست علاقه‌مند نباشند و به عبارتی با شیرینی آن‌ها را گول می‌زدند.

*بیشتر اوقات ترجیح می‌دهم فیلم‌هایم را بدون برنامه‌ریزی بسازم. دوست دارم در آب شیرجه بزنم و ببینم چه برایم رخ می‌دهد. در سال‌‌های ابتدایی زندگی‌ام متوجه شدم برای رسیدن به جواب این سوال و راز زندگی که چه کسی هستم، باید ریسک کنم. مثل همان اصطلاح انگلیسی که می‌گوید بدون ریسک به هیچ گنجی دست نمی‌یابید. در آن سال‌ها من پر از ترس بودم و مشکلات جدی‌ای در کردار اجتماعی‌ام به‌عنوان یک مرد جوان داشتم. چون نمی‌دانستم چه کسی هستم و به دلیل وضعیتم در کلیسا و قبل از آن در خانه، احساس تنهایی می‌کردم. در مورد خودم اطمینان نداشتم و ترس‌هایم من را احاطه کرده بودند. همه این مساله را دارند، اما من می‌خواستم به آن غلبه کنم. پس از سالیان فهمیدم که تنها راهی که می توانم به این ترس‌ و ترس‌های در حال تکثیر غلبه کنم، این است که با آن‌ها روبه‌رو شوم. در ۲۲ سالگی به دلایل حرفه‌ای می‌خواستم به روان‌کاو مراجعه کنم که این کار را نکردم، اما در ۳۵ سالگی در پایان ازدواج اولم به روان‌کاو مراجعه کردم، و بعد از آن، به دنبال سوال «من کی هستم؟» این روان‌کاوی را ۱۵ سال ادامه دادم. این جریان من را به سمت ساخت راحت‌تر فیلم‌هایم برد.همیشه به ایده دفترچه خاطرات علاقه‌مند بودم و در بیشتر طول زندگی‌ام دفترچه خاطرات می‌نوشتم. هم‌چنین به روش جوناس مکاس (Jonas Mekas) علاقه‌ داشتم. به همین دلیل وقتی به مسافرت می‌رفتم، دوربین فیلم‌برداری را با خودم می‌بردم و فیلم‌برداری می‌کردم. حتی در فیلم «بهشت و زمین» نیز در حال کار روی ترس‌هایم بودم. به این معنا که به سمت مردم و خانه‌هایی در کوهستان‌ها می‌رفتم که به آن‌ها احساس خوبی داشتم و به جاهایی که احساس خوبی نداشتم، نمی‌رفتم. اما از خودم می‌پرسیدم چرا؟ چرا دوست نداشتم به آن‌جا بروم و دوست داشتم به ‌جای دیگری بروم؟ در تلاش بودم ترس‌هایم را درک کنم. این فیلم یک سفر شخصی با دوستانم بود و من با خودم دوربین برده بودم و سراسر کشور می‌گشتیم و من شروع به فیلم‌برداری کردم. این نوع فیلم‌ها نیاز به تدوین زیادی ندارند. لازم نیست از پیش طرح‌ریزی کنید و نگران مونتاژ باشید. من با دستانم نقاشی رنگ روغن هم می‌کنم تا راهی برای ابراز ساده موجودیت خودم بیابم. چند ماه پیش دخترم که او نیز حساسیت بالایی بر هنر دارد و هم‌چنین یک نویسنده است، برایم پیامکی فرستاد و گفت: «پدر، بعضی از کارهای هنری فرای درک هر نبوغ و محاسبه‌ای‌ هستند. فیلم‌های شما از نوعی هستند که باعث می‌شود وجود و هستی خودم را احساس کنم. بدون استرس و هر فشاری.» اغلب فیلم‌ها به تو القا می‌کنند باید این فکر را بکنی، این احساس را داشته باشی و این را ببینی. من همیشه به مخاطبانم گفته‌ام که نیازی نیست که حتما فیلم من را ببینید، می‌توانید رویا ببینید یا بخوابید، فقط به خودتان برگردید. در دوران کودکی‌ام علاقه‌مند بودم والدینم را درک کنم و آن‌ها نیز من را درک کنند و حالا به‌عنوان یک فرد بالغ من به مردم علاقه‌مندم، چون به خودم علاقه‌مندم. اگر در حال صحبت با شما هستم، طوری با شما حرف می‌زنم که نیاز شدیدی به دنبال کردن حرف‌های من نداشته باشید، بلکه به جای این‌که به کلمات من دقت کنید، کلمات خود را پیدا کنید تا ما بتوانیم دیالوگ‌ها را به تعادل برسانیم. این هدف فیلم‌برداری فیلم‌هایی مثل «رز و یاسمن» بوده است.

*اوضاع در اتریش کمی متفاوت است. از اوایل دهه ۶۰ ساخت فیلم بدون حمایت دولت‌ها در اروپا غیرممکن شد. به دلیل ورود تلویزیون و به دلیل کاهش درآمد باکس آفیس در سینما‌ها. هر چقدر تلویزیون بیشتر پا به میدان گذاشت، مردم کمتری به سینما‌ها رفتند. برای مثال، در سال ۱۹۶۲ در جشنواره فیلم اوبرهاوزن، گروهی از فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگان مستقل آلمانی بیانیه‌ای برای فیلم‌سازان جوان سینمای مستقل نوشتند و این بیانیه اصلی در بین کشورهای آلمانی‌زبان بود. اتریش آخرین کشور در مرکز اروپا یا حتی در کل اروپا بود که توجهش به قانون دولت برای حمایت از تولید فیلم معطوف شد و این قانون را در سال ۱۹۸۲ تصویب کرد. من یکی از آن کسانی بودم که به‌طور مستقل برای آگاهی در مورد چنین قانونی تلاش می‌کردم. به این دلیل که وقتی در دهه ۶۰ شروع به فیلم‌سازی کردم، این امکان در کشورمان وجود نداشت که بشود بدون هیچ کمکی فیلم ساخت. به عبارت دیگر، بدون هیچ کمکی از سوی دولت این امکان وجود نداشت.

*در کشور ما وابستگی صنعت سینما به دولت چندان زیاد نیست. وابستگی اصلی به خود صنعت سینما و پول است. حتی دانشجویان جوان مدرسه سینما در اتریش نیز برای ساخت فیلم‌های مستقل خود دچار مشکل هستند، چراکه سانسور در ذهن‌ آن‌هاست. می‌توانم بگویم بچه‌های من که حدود ۳۳  سال دارند و هم‌چنین نسل جوان حتی تفکر مستقل ندارند، چون پر از محصولات این صنایع سرمایه‌طلب هستند. این مسئله شبیه موضوع تعادل در ارتباطات است که در موردش گفتیم. من فقط زمانی می‌توانم آزاد باشم که شما آزاد باشید. اگر من آزاد نباشم، شما هم نمی‌توانید در گفت‌وگویمان آزاد باشید. سینمای مستقل از نظر من سینمایی است که از هر نوع تاثیر و نفوذی که ممکن است مانع بازیافتن خودتان شود، رها و مستقل باشد. بازیافتن خودتان و دست‌یابی به جواب این سوال که من چه کسی هستم؟ مفهوم واژه استقلال برای هر کسی در دنیا ضروری است. هر کسی از خودش می‌پرسد که مستقل بودن از نظر من یعنی چه؟ با این‌که در دنیا چندان به این آگاهی نرسیده‌اند، اما سینمای مستقل از دیدگاه من آن سینمایی خواهد بود که از همه چیز مستقل و رهاست. برای مثال جوناس مکاس یک فیلم‌ساز مستقل واقعی است، چراکه با ابزار ساده‌ای کار می‌کند. و من هم تلاش می‌کنم به همین شکل کار ‌کنم، چون پولی که نیاز دارم از دولت بگیرم، خیلی کم است. همکاران من سراغ بودجه‌های بزرگ می‌روند. یکی از دوستان خوبم ۶۰۰ هزار یورو برای ساخت فیلمش نیاز داشت. اما من با ۶۰۰ هزار یورو می‌خواهم چه کار کنم؟ من شش هزار یورو درخواست کردم و برایم کافی بود.

*اگر به اصطلاح سینمای مستقل، یا بگذارید دایره را کوچک‌تر کنیم، اگر فیلم‌های من بیشتر برای مخاطبان به نمایش دربیایند، آن‌ها واقعا به وقوع می‌پیوندند. تفکرات و موضوعات مختلفی در ذهن‌ مخاطبان پیدا خواهد شد. دیگر تمام مدت، همان تفکرات یکدست و تکراری را از تلویزیون یا سینمای بدنه دریافت نمی‌کنند. این قضیه برای بچه‌ها و جوانان بسیار اهمیت دارد. بدین شکل آن‌ها اطلاعات مختلفی دریافت می‌کنند که باعث چالش فکری آن‌ها می‌شود. اگر فیلم‌های مستقل بیشتر نمایش داده شوند، تصاویر و احساسات متنوع‌تری در ذهن مخاطبان ایجاد می‌شود. حقیقت مهم‌ این است که به این صورت با رازهای درونی بیشتری از خودشان درگیر می‌شوند. این معنای عمیق‌تر این گفته‌ من است که چرا باید با واقعیت غریب روبه‌رو شوند، نه واقعیتی که تابه‌حال می‌شناختم. همان‌طور که گفتم، به آن دو اتاقی که در آن‌ها بودم و آن‌ها را می‌شناختم، علاقه‌ای نداشتم. مردم در کنار ترس‌های عادی که در خود احساس می‌کنند، همگی علاقه‌ به پاسخ این سوال دارند که من چه کسی هستم؟ تنها راه پاسخ به چنین سوالی استفاده از حواس است؛ حس کردن متفاوت دنیایی که قبل از این می‌شناختید. پس سینمای مستقل هر چه باشد و هر تعریفی که برای آن قائل شوید، باید به نمایش دربیاید. در دهه‌ ۵۰ و ۶۰ من همیشه به همکاران و دوستانم می‌گفتم باید یک سینما در اتریش باشد که فقط مختص سینمای مستقل و فیلم‌سازان تجربی باشد. این سینما باید هر روز در حال نمایش فیلم باشد تا به این روش مردم بتوانند صحنه‌های مختلف این فیلم‌ها را ببینند. شبیه کاری که شما در این‌جا انجام می‌دهید. باید فیلم‌ها را حتی اگر شده با دو تماشاگر اکران کنیم تا مردم در مورد این قضیه حرف بزنند و به یکدیگر بگویند که اتفاقی در حال رخ دادن است که کمی متفاوت است و به این شکل آن‌ها را علاقه‌مند و کنجکاو کنیم.

*تلویزیون توسط دولت موظف شده بودجه‌ای برای همکاری با بقیه‌ بخش‌ها در نظر بگیرد. سال به سال در روزنامه می‌خوانیم که بودجه تلویزیون کاهش می‌یابد و بیشتر بودجه سینما به سینمای تجاری تعلق می‌گیرد. سوال اصلی هنوز این است که آیا تلویزیون می‌تواند یک‌سری برنامه هوشمندانه بسازد که باعث خودآگاهی و هوشیاری بیشتر مردم در این‌باره شود که چه چیزی را هر روز دارند تماشا می‌کنند. باید برنامه‌هایی نمایش داده شود، مانند کنفرانس‌های دانشگاه‌ها در مورد فیلم و عکس، یا طرح‌ریزی روی دنیای بیرونی و عینی. یادم می‌آید که در دهه‌ ۸۰ در جشنواره‌ای بودم و در هتل برنامه‌های تلویزیون آلمان غربی را نگاه می‌کردم و متوجه شدم آن‌ها برنامه‌ای درباره‌ تدوین فیلم پخش می‌کردند و این واقعا ایده‌ هوشمندانه‌ای بود. می‌دانید از کجا آمده بود؟ مرد فرهیخته و باهوشی در فرانکفورت آلمان، خانه‌های هنر را به وسیله کمک مالی تعاونی شهر فرانکفورت تاسیس کرد و سینما ساخت. او هم‌چنین مدیر سابق جشنواره فیلم اوبرهاوزن نیز بود. فیلم‌های مستقل هم می‌ساخت و هم‌چنین برنامه‌ای درباره تدوین فیلم برای تلویزیون تولید کرد. اما چرا؟ چون از نظر آماری متوجه شده بود تنها در خود آلمان ۹ میلیون نفر در حال ساخت فیلم بودند، درحالی‌که هیچ اطلاعاتی درباره‌ تدوین فیلم نداشتند. درنتیجه درس های پایه‌ای تدوین فیلم را در تلویزیون پخش می‌کردند. اما در تلویزیون اتریش کسی به این مسائل اهمیت نمی‌دهد. آن‌ها دنبال فیلم‌های موفق هستند و نمی‌خواهند مخاطب‌شان را از دست بدهند.

* تصور می‌کنم همان امکانی که در تمام دنیا وجود دارد، برای جوانان اتریش نیز وجود دارد تا از ابزار برای ساخت فیلم استفاده کنند. درنتیجه آینده‌ دموکراتیکی است. این قضیه به مردم کمک می‌کند که بتوانند به دنبال هویت خود بگردند. به ارتباطات کمک می‌کند، اما به درجه تخیلات کمک زیادی نمی‌کند. بیشتر به مسائل واقع‌گرایانه کمک می‌کند. آینده سینمای مستقل اتریش رو به بهبود خواهد بود و اگر به تاریخ سینمای مستقل اتریش نگاه کنیم، می‌بینیم که به سمت مثبت پیش رفته است. امروزه همه می‌توانند فیلم‌برداری کنند و به ابزارهای این کار دسترسی بیشتری دارند. این قضیه به پرورش احساس و ذهن مرتبط است. اگر به وین نگاه کنیم، بر حسب اطلاعات من، می‌بینیم که پیشرفت در سینمای مستقل به یافتن هویتش کمک کرده است. درنتیجه این قضیه فقط در مورد اتریش نیست، یک مساله‌ جهانی است. به دلیل تکنولوژی و اینترنت و بهبود ارتباطات، پیشرفت سینمای مستقل در سراسر دنیا تقریبا امکانی برابر است.

نسخه pdf شماره بیست‌وهشتم ماهنامه هنروتجربه

[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]