نازنین مخفم درباره نقش و تاثیر تدوین گفت: تدوینگر برای ترمیم یک فیلم ابزار زیادی در اختیار دارد اما چون تدوین تالیف محسوب نمی‌شود، تدوینگر ناگزیر از اجرای ایده‌های کارگردان است. در واقع تدوین روی دیگر سکه فیلمنامه است.
به گزارش سایت تخصصی ایسفا به نقل از ستاد خبری جشنواره فیلم کوتاه تهران، نشست «سینما و یک دیدگاه» با موضوع «جایگاه تدوین در سینمای حرفه‌ای» با حضور نازنین مفخم، تدوینگر سینما در پنجمین روز جشنواره سی و سوم برگزار شد.
در ابتدای این نشست که اجرای آن را رامتین شهبازی برعهده داشت، نازنین مفخم با اشاره به سختی‌های کار تدوین، عنوان کرد: تدوینگر باید بپذیرد آدم در سایه است. اساسا در روند خلاقه یک فیلم فیلمنامه‌نویس، کارگردان، آهنگساز و… مولف هستند اما تدوینگر مولف نیست بلکه هم راستا با اهداف کارگردان عمل می‌کند.
تدوینگر«زیر نور ماه» افزود: قرار نیست تدوینگر چیزی را عوض کند بلکه در جایگاهی بینابین مخاطب و فیلمساز قرار دارد تا روایت به درستی و بدون لکنت به مخاطب منتقل شود. تدوین مرحله‌ای است بین ساخت و دیدار فیلم. من در فیلم «دنیا» با مشورت فیلمنامه‌نویس پایان خوش داستان را عوض کردم و به دلیل این اشتباه فیلم به فروش واقعی اش نرسید.
وی کارتدوین را مشابه کار ویراستار دانست و عنوان کرد: بسیاری از آثار ادبی بزرگ را ویراستاران ساخته‌اند چون آنها مخاطب فرضی اثر هنری‌اند و پیشنهاداتی می‌دهند که منجر به افزایش خلاقیت می‌شود. تدوینگر ویراستاری است که اثر را برای مخاطب قابل هضم می‌کند اما چیز تازه‌ای خلق نمی‌کند.
تدوینگر «شام آخر» تدوین را در خدمت روایت فیلم دانست و بیان کرد: تدوینگر کسی است که قصه را می‌فهمد و زیاد زندگی کرده است و در ضمن با حال و هوای جامعه نیز آشنا است. وقتی تدوینگر در جریان روحی جامعه قرار نداشته باشد نمی‌تواند در جای درست و روی اصول مورد نظر تاکید کند. تدوین آن روی سکه فیلمنامه است.
وی با اشاره به اینکه تدوین یک رخداد واحد و غیرقابل تقسیم است، گفت: مهمترین چیز در تدوین ارائه درست روایت است. اثر هنری یک پدیده واحد مانند تابلوی نقاشی است و نمی‌شود یک تکه یا یک سکانس آن را جدا کرد و به آن نمره داد.
مفخم ضمن اشاره به اهمیت صدا و تصویر در کار تدوین، تصریح کرد: ما امروزه در سینما دوران صامت را پشت سرگذاشته ایم. تدوینگر خوب باید طرح صدا را در ذهن داشته باشد و بتواند بر اساس صدا زمانبندی تدوین را پیش ببرد.
وی اضافه کرد: در تیتراژ فیلم های خارجی به جای صداگذار با تدوینگر صدا مواجه می‌شویم. چون صدا وابسته به تصویر است و اگر در صحنه تصویری را نداشته باشیم، با صدا آن را جبران می‌کنیم. متاسفانه ما در حوزه صدا بسیار ضعیف هستیم و فکر می‌کنیم صداگذاری خوب چیزی است که باید مابه ازای آن را در صحنه ببینیم.
تدوینگر«دنیا» درباره اهمیت تدوین، گفت: شکل تدوین مشخص می‌کند که مخاطب باید به کجای تصویر توجه کند. فیلمنامه‌های ما براساس وحدت زمان و مکان با الگوی سکانس‌بندی نوشته می‌شوند اما در واقع تدوین مشخص می‌کند سکانس از کجا تا به کجا ادامه دارد.
وی ضمن انتقاد از کارگردان‌های تدوینگر، تصریح کرد: کارگردانی که تدوین فیلمش را به عهده می‌گیرد دو آدم در یک تن واحد است اما یا تدوینگر کارگردان درون را می‌کشد یا کارگردان به تدوینگر غلبه پیدا می‌کند. با تقسیم وظایف کارگردان فرصت دارد تا با همکاری تدوینگر منظورش را به یک آدم دیگر و نماینده مخاطب تفهیم کند.
وی ضمن توصیه به تدوینگران جوان، گفت: حتما در تدوین فیلم براساس فیلمنامه پیش بروید و حتما راف کات کنید. ممکن است من فاین کات را به دستیارم واگذار کنم اما هیچ وقت در راف کات چنین ریسکی نمی‌کنم. تدوینگری کاری مرحله به مرحله است که به مشاهده زیادی نیاز دارد. سعی نکنید به طور ناگهانی قصه فیلم و ایده‌های کارگردان را زیر و زبر کنید.
این تدوینگر با اشاره به اهمیت تدوین در انتقال معانی و مفاهیم فیلم، اشاره داشت: انتقال روایت مهمترین معیار یک تدوین خوب است. وقتی تدوین دیده نمی‌شود یعنی شما از پرده بیرون نمی‌آیید و هیچ چیز حواس شما را از قصه پرت نمی‌کند. اما تدوینگر ناچار است که برای تدوین خود به مکاشفه کارگردان و جهان‌بینی او بپردازد.
وی تدوین را عامل مهمی در برجسته کردن توانایی یا عدم توانایی بازیگر دانست و عنوان کرد: تدوین به راحتی می‌تواند کار یک بازیگر را نابود کرده یا نجات دهد. وقتی فیلم را در زمان نامناسب برش بزنید تمام راکورد حسی بازیگر را نابود کرده‌اید. متاسفانه بازیگران تئاتر و تلویزیون به دلیل ندانستن تقطیع با مشکلات زیادی روبه رو می‌شوند و به جای اینکه آنها در خدمت دوربین باشند، دوربین به فرمان آنها است.
در پایان این نشست رامتین شهبازی؛ مجری و کارشناس برنامه، گفت: متاسفانه منتقدان سینما در حوزه نقد و نظر کمتر به اهمیت و نقش تدوین پی برده‌اند. دلیل این عدم توجه به خاطر نشناختن تدوین است و از آن مهمتر تلاش نکردن برای یادگیری ویژگی‌ها و نظریه‌هایی تدوین. به همین دلیل مدام در فضای نقد ما مطالب تکراری گفته می‌شود.
در آخرین نشست «سینما و یک دیدگاه» یکشنبه ۲۳ آبان ساعت ۱۷:۳۰ احمدرضا درویش درباره سینمایش «از ابتدا تا رستاخیز» سخن می گوید.
