خوب، بد، زشت، عالی
یادداشت مرتضی جذاب به بهانه نامه اعتراض فیلمسازان فیلم کوتاه به حذف تعدادی از فیلم های منتخب جشنواره سی و پنجم فیلم کوتاه تهران
سانسور در ایران برای همین امروز و فردا نیست ، سانسور در سینما از همان اوائل ورود سینما به ایران آغاز شده و تا امروز ادامه دارد و ما همیشه با این کلمه مشکل داشتیم اما آیا سانسور همیشه بد و یا زشت است ؟ آیا فیلمهای کوتاه ما تا آنقدر برنده شده اند که حساسیتهای زیادی را برانگیزد ؟ آیا این حذف فیلمهای منتخب ، مخصوص جشنواره امسال است یا در سالهای گذشته هم بوده و هیئت مدیران قبلی واکنشی نشان نداده اند ؟ تغییر یک وضعیت نوید بخش است و یا ناامیدی مطلق …
خوب : سانسور خوب همان طبقه بندی فیلمها بر اساس سن و تفکیک خانوادگی و غیره است همان چیزی که نمیخواهیم وقتی با خانواده به سینما میرویم با آن صحنه ها روبه رو شویم و … یک حرکت جمعی و یک اعتراض مدنی به آنچه که دیگر نباید به عرصه فیلم کوتاه وارد شود ، آفرین دارد ، و از این موضوع همه ما از این موضوع رنج میبریم و امیدوارم این نامه سرگشاده آغازی باشد برای دور نگه داشتن فیلم کوتاه از سانسور و حذف غیر متعارف فیلمها از جشنواره
بد : اینکه من فیلمی غیرمتعارف با هنجارهای اجتماعی جامعه خود بسازم و توقع داشته باشم درشرایط موجود یک جشنواره دولتی و داخلی نمایش داده شود کمی دور از عقلانیت است و معلوم است که فیلمساز تکلیف خودش با خودش معلوم نیست . اما اینکه هر فیلمساز با هر دیدگاه حق دارد فیلم بسازد یک حق اجتماعی است اما تا رسیدن به کمال مطلوب فاصله بسیار است .اینکه فیلمسازی با سواستفاده از شرایط موجود سعی در به دست آوردن دل جشنواره های بین المللی کند بد است و بدتر نیت اش نه سینما ، که گرفتن اقامت و پناهندگی باشد…
زشت : سانسورچی متر و معیارهای معین ندارد و در اکثر مواقع منطقی هم ندارد از ابتدای انقلاب همینطور بوده . به عنوان مثال اگر همه جامعه ایرانی آگاه باشند که یک زن و مرد بازیگر هم در دنیای واقعی و هم در دنیای فیلم محرم یکدیگر هستند و در صحنه ای با هم دست بدهند، سانسورچی محترم باز هم دست به قیچی میشود. حالا با چه منطق . شاید خدا هم نداند … اما نکته مهم و زشت دیگر ، سانسور اندیشه و حذف یک گفتمان است که دیگر این هم عادی شده اما تا کی باید ادامه داشته باشد ؟ از طرفی چگونه شده که هر سال حلقه تنگ تر میشود ؟ آیا اتفاقی برای مدیران فرهنگی افتاده و یا قوانین عوض شده که ما بی خبر مانده ایم ؟ البته باید به بعضی رفتارهای محافظهکارانه برخی مدیران در انجمن سینمای جوان که باعث در نطفه خفه شدن بسیاری از ایدهها و فیلمنامه ها شده اشاره کرد .
عالی : نکته مهم و اساسی اینجاست ، تیغ سینمای کوتاه برنده تر شده ، فیلم کوتاه علی رغم شرایط بد تولید در سینمای جوان و مراکز دولتی دیگر نفس تازه ای کشیده و حالا با تکنیکهای جدید و خلاق ، مخاطب خود را یافته و به سرعت در حال گسترش است دیگر جشنواره ها از تماشاگر خالی نیست و حجم استقبال از نمایش آثار منتخب جشن فیلم کوتاه در سال پیش و همین امسال گویای همین مسئله است . شلوغی سالنهای نمایش در اکران تابستانی فیلم کوتاه در گروه هنر و تجربه باعث شد توجه و حساسیت به این سینما بالا برود و ناخودآگاه به تاثیرگزاری و بُرنده بودن آن اعتراف کنند و از طرفی درعرصه بین الملل نیز فیلمسازان جوان توانسته اند جایگاه ویژهای به دست بیاورند. حالا پرچم فیلم کوتاه ایران بالاست و با حضور مستمر و کسب جوایز باعث شکوه این سینما شدهاست و همچنین حضور فیلمسازان جوان در هیئت داوری چند جشنواره نیز نوید بخش نگاه تازه ای است که جهان سینمای کوتاه به فیلم کوتاه ایران دارد و تمام اینها از همت و غیرت خود فیمسازان بی پناه سینمای مستقل کوتاه ایران است و این عالی است .
مرتضا جذاب
