شباهت نقطه مرگ سینما است/ امر دشوار فیلمسازی تجربی
مهدی نادری فیلمساز در نشست نقد و بررسی آثار سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران گفت: باید بگویم که «شباهت» نقطه مرگ سینما است. خیلی وقت‌ها ممکن است فیلمساز تجربی خودش شکست بخورد اما راهش باید ادامه داشته باشد.
به‌گزارش ایسفا به نقل از ستاد خبری سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، امروز(سه شنبه ۲۷ مهر) در اولین روز از برگزاری جشنواره سی و هشتم، نشست تخصصی نقد و بررسی ایسفا در نوبت اول به بررسی آثار تجربی حاضر در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران اختصاص یافت.
مهدی نادری نویسنده و کارگردان سینما با حضور در این نشست در گفت و گو با نیما عباس‌پور گفت: سینمای تجربی بسیار مترقی‌تر و شجاعانه‌تر است و فیلمساز این حوزه بیشتر ایثارگر است. اساسا قصه‌گویی مدرن و پست مدرن همین است که چیزی جدید از زیست کارگردان به زبان سینما تمثیل می‌یابد. درواقع کارکرد سینمای تجربی ارتقای ژانرها و درک هستی‌شناسانه است.
بنیامین هفت لنگ کارگردان سینما نیز گفت: سینمای اکسپریمنتال و تجربی برداشت‌های نامشخص، گنگ و نامفهومی دارد و بسیاری وقت‌ها فیلم‌های داستانی که گنگ تعریف می‌شوند، به عنوان آخرین حربه نجات فیلم اکسپریمنتال تعریف می‌شود. می‌خواهم بگویم که در این گونه نیز نیاز است که حرف فیلمساز شنیده شود. به اعتقاد من فیلمسازی در حوزه تجربی سخت‌ترین کار است.
مهدی نادری گفت: سینمای ایران گرچه فیلمسازان نخبه را درون خود دارد، اما بدنه این سینما آماتوری است از این رو که اگر این سینما حذف شود، هیچ تفاوتی در اقتصاد رخ نمی‌دهد. اگر خروجی هر جشنواره را ۱۰ نفر در نظر بگیریم در کل انجمن سالانه ۵۹۰ نخبه معرفی می شوند اما خیلی‌ها با سینمای ما موافق نیستند به‌همین دلیل همواره رو به فراز و فرود است.
او ادامه داد: باید بگویم که «شباهت» نقطه مرگ سینما است. خیلی وقت‌ها ممکن است فیلمساز تجربی خودش شکست بخورد اما راهش باید ادامه داشته باشد و چه بسیار فیلمسازانی که به دنبال پیروی از سنت‌ها نبودند و تاثیرات خود را بر سینما گذشتند. سینمای تجربی لابراتوار سینما است که پیشنهاداتی جدید ارائه می‌دهد. سینمای تجربی کتابخانه‌ای بزرگ است که پشت سر انسان معاصر قرار می‌گیرد و نگاه جدیدی را درباره هویت بصری پیش می‌کشد.
بنیامین هفت لنگ درباره فیلم «قمیر» گفت: فیلم نقاط مثبت داشت اما بعضی از المان‌های فیلم در نظرم نامفهوم آمد و یکسری از ارجاعات فیلم را مثل نماد غاز یا خوب، بد، زشت متوجه نشدم. چون چیزی که من از فیلم دریافت کردم رابطه ابراهیم و اسماعیل‌گونه بود و پدری که می‌خواهد پسرش را به قتلگاه ببرد.
نادری گفت: این اثر کوتاه روایت گری و قصه‌گویی دارد. در سینمای تجربی هرچه‌قدر دایره تصویر و فهم مخاطب بالاتر باشد بیشتر متوجه بیان و مفهوم یک فیلم اکسپریمنتال می‌شود. رابرت مکی می‌گوید که داستان‌گویی از زمان غارنشینی شروع شده و جواد قاسملو یک فیلم داستانی اکسپرسیونیستی به اعتقاد من ساخته است.
بنیامین هفت لنگ گفت: اگر فیلمی حال و هوایش از اتمسفر رایج در فیلم‌ها دور هستند نمی‌توان آن‌ها را اثری تجربی دانست.
نادری گفت: در سینمای بلند نیز شاهد این جریان هستیم. متاسفانه ما بعد از مرگ خسرو سینایی و اکبر عالمی عزای عمومی اعلام نکردیم و باید بگویم فیلمسازانی که مدام جایزه می‌گیرند، لزوما بهترین فیلمسازان ما نیستند بلکه ذائقه‌شناسانی بسیار خوب هستند. لذا باید از فیلمسازان خوبی که زمام‌دار سینمای آینده هستند، تقدیر کنیم.
او ادامه داد: الان در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که در هر شرایطی می‌توان فیلم ساخت و باید بگویم چه چیزی بالاتر از سینما که تا این حد انگیزه‌بخش است. ما در دل سینمای ایران چند دوره انقلابی را گذراندیم.
هفت لنگ درباره فیلم «میرامانا» گفت: من این فیلم تجربی را بسیار دوست داشتم که عشق میان دو زالو را روایت کرده بود که بعد از حضور انسان در این فضا به سمت تیرگی و خون‌ریزی گام برداشت. بدون تعریف قصه و داستان مفهوم را بیان کرد و به اعتقاد من فیلمی نوآورانه، جسورانه و جذاب بود.
نادری گفت: فیلم «میرامانا» نگاهی گرافیکی به زالو داشت و زیبا بود. زالو خون کثیف ما را می‌خورد و خون‌مان را سلامت و پاکیزه می‌کند. در نتیجه فکر می‌کردم، دو پیکره انسان در حال مرگ ببینیم که این دو خودشان را فدا می‌کردند، به نظرم جذاب‌تر بود.
نادری درباره فیلم «عبور» گفت: این فیلم مفاهیم خوبی داشت اما به انسجام نرسیده بود و در این اثر آشفتگی وجود داشت.
هفت لنگ نیز گفت: شاید بودجه کار کم بوده و فیلمساز نتوانسته چیزی که در ذهنش بوده را به خوبی به ترسیم بکشد.
نادری درباره اثر «رامخانه» گفت: من خود فیلمساز را نمی‌شناسم اما از آثاری که از ایشان دیدم فهمیدم که با فیلمسازی دغدغه‌مند مواجه هستم که نظریه سیال ذهن را پی می‌گیرد.
هفت لنگ گفت: من نیز «رامخانه» را به طور کلی دوست داشتم و آخر فیلم که متوجه شدم منبع روایت قاب‌عکس هست متوجه هوشمندی کارگردان شدم که به مسئله راوی و‌منبع روایت به خوبی پرداخته بود.
سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تا ۲ آبان ۱۴۰۰ (۱۹ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱) در حال برگزاری است. این رویداد برای اولین‌بار در تاریخ سینمای ایران واجد شرایط تایید آکادمی اسکار شناخته و معرفی شده است.
